Le Guess Who?, dag 1 – Utrecht, 19 nov 2015 #LGW15

Het overdonderende programma van Le Guess Who is een goudmijn voor vier dagen van muzikaal geluk, maar vlak voor aanvang voelt het toch even alsof je op je racefietsje met net te weinig versnellingen de Galibier nadert. Hoe ga ik dit ooit behappen? Er zit maar één ding op: gewoon beginnen, en genieten van elke minuut. Dat zijn momenten van stille bewondering, van opperste verwondering, van ultiem genot en van ongrijpbare krankzinnigheid. Vier dagen lang!

Dag 1 begint haast devoot, met de IJslandse celliste Hildur Gudnadóttir in de meteen al volle Janskerk. Hildur speelt cello en zingt daar esoterisch overheen, en dat wordt laag voor laag voor laag in de loop gezet. In de kerk creëert dat een prachtig sacrale sfeer. Voordat ze het publiek écht kan pakken is het echter al weer voorbij, want Hildur speelt maar een goed half uur, een kwartier minder dan beoogd.

Het schema maakt dat Hildur ook eigenlijk een beetje een voorprogramma is voor Julia Holter. Het is ook al ruim van tevoren voelbaar dat er iets bijzonders gaat gebeuren, de kerk zit snel vol. Holter refereert de recente aanslagen in Parijs, door te beginnen met een zeer indrukwekkende muzikale voordracht van ‘My love my love’, een gedicht van (de goeddeels vergeten) folkzangeres Karen Dalton. Zo doe je dat, schoonheid als krachtig wapen tegen angst en treurnis: “Nothing of guilt can last.”

Het vervolg is ook geen zoete koek, met eerst een aantal oudere nummers, en voor alle nieuwe adepten is dat even zoeken naar herkenning, voordat de nummers van de prachtige laatste plaat, Have you in my wilderness komen. Het belangrijkste ijkpunt is de zang; Julia Holter heeft een hemelse stem waar engelen een moord voor zouden doen. Viool, contrabas en Holters eigen keyboards geven daar een mooi warme inkleuring aan, meestal harmonieus en organisch, soms ontwrichtend, en altijd in tegenwicht met de niet altijd even vrolijke thema’s: “This song is about slowly going insane” (over Silhouette), “This song counters the negativity in the world” (over Feel You), dat soort dingen. Julia Holter oogt wat afstandelijk, verlegen haast, of wellicht een beetje somber, maar toch ook met kippevelmomenten vol bloedstollende overgave. Julia zingt wonderschoon, soms fluistert en zucht ze, maar ze kan ook geweldig fel uithalen. Het past allemaal prachtig in de plechtstatige kerk. Alles komt bij elkaar in afsluiter Vasquez, een bevreemdend nummer van tegelijkertijd ongrijpbare vluchtigheid en dreigende drones. Een wondermooi optreden, met notabene toch ook het gevoel dat ze nóg beter kan.

Zie hier 3voor12 over optreden van Julia Holter, die zag wel ongeveer hetzelfde.

Eens kijken of dat deze avond nog overtroffen kan worden. Op naar TivoliVredenburg (TV), het hoofdkwartier van LGW, wat in zichzelf ook wel weer bevreemdend is, omdat vanavond alleen de zalen Pandora en Grote Zaal in gebruik zijn. Dat betekent pendelen van helemaal beneden naar helemaal boven, over lange, lange roltrappen door een verder vrijwel leeg gebouw. Nee, sfeervol zal het in dit bovenmaatse gebouw nooit echt worden. Echt druk is het ook niet, veel mensen laten deze eerste dag LGW blijkbaar toch schieten.

Dat gezegd hebbende blijk ik net te laat voor Saltland helaas, maar ik kan nog wel een flink stuk meepikken van The Notwist. Daar is het wel lekker druk. Net als eerder bij Motel Mozaïque staat er een bak vol instrumenten en elektronica op het podium, plus een fantastische lichtshow, natuurlijk ter compensatie voor de nogal flegmatieke uitstraling van de introverte Duitsers. Terwijl Twitter overloopt van juichende reacties, kan ik er toch niet helemaal goed mijn draai in vinden. Het lijkt wel alsof die enorme batterij aan geluiden en geluidjes net niet helemaal goed op elkaar kunnen worden afgestemd. Hier en daar wordt dat wat rommelig, op andere momenten worden al die subtiele geluiden en geluidjes wat platgewalst onder een dikke laag van techno. Ook hier komt het gevoel bovendrijven dat het best goed is, maar zoveel beter kan. Met afsluiter Gravity valt dan gelukkig wél alles op zijn plek, dan horen we ineens goed dat Notwist toch altijd een band is om rekening mee te houden.

Zie hier 3voor12 over Notwist.

Tussendoor dan even naar Avec le Soleil Sortant de sa Bouche, onmogelijke naam voor een band uit Montréal in het subprogramma van Constellation Records. Het is band in de school van Tortoise, met moelijk behapbare nummers van tien minuten vol repetitieve akkoorden, schreeuwzang en hoekig gitaarwerk.

Belangrijkste band van de avond is Faust, al sinds mensenheugenis de godfathers van de kraut. Faust is feitelijk een voorganger van de Einstürzende Neubauten, maar ook van bands als Flaming Lips of Radiohead, maar vooral is Faust een band die nergens anders op lijkt. Gek genoeg ooit door popjournalist Uwe Nettelbeck opgericht om groter te worden dan Beatles en Stones, maar dat kwam niet helemaal van de grond. Faust is experimenteel tot op het bot, het is een Gesamtkunstwerk in de traditie van Fluxus. Voorop het podium zitten gedurende het hele optreden drie dames lekker te breien. Het eerste nummer is Paris, een overduidelijk statement dezer dagen, met een opsomming van dictators, uitlopend op een willekeurige opsomming van salades (ja dat lees je goed). C’est le ton de la résistance! Dit en de volgende nummers leunen sterk op de Teutoonse drummachine Werner ‘Zappi’ Diermeier, zodat Jean Hervé Peron lekker gek kan doen met rare basloopjes, met zijn mooie oude trompet, met akoestische gitaar en met Frans/Duits/Engelse zang danwel declamaties. Een oud nummer als Mammie Blue past naadloos bij een nieuw nummer als Sur le Ventre. Halverwege ontspoort het enigszins in een schijnbaar eindeloos lijkende ontregelende jamsessie. Hier haken veel bezoekers duidelijk af, en dat is wel jammer want het blijft fascinerend om te zien wat er op het podium gebeurt, waar Peron als een mad professor in totale ontregeling tekeer gaat. Het laatste nummer is (relatief) makkelijker te behappen en zo weet Faust toch winnend af te sluiten. Ja, Faust is compromisloze kunst zoals het bedoeld is: kans op totale overwinning en risico van grandioze mislukking. Ik ben heel blij dat ik deze oude helden heb gezien vanavond.

Zie hier heel goede review van 3voor12.

Daarna moet even een scherpe keuze worden gemaakt en slachtoffer daarvan is Ought ten gunste van OM. Dat blijkt een gelukkige keuze, als ik later de nogal teleurgestelde tweetreacties op Ought lees. Gekke band is dat toch. In De Helling is OM daarentegen weer ongenadig goed, net als twee jaar geleden hier. OM komt vanuit de doom (bassist Al Cisneros komt van Sleep), maar OM is zoveel meer. De maffe Robert Low geeft een dikke saus aan psychedelica, tamboerijn en oosterse sounds, drummer Emil Amos brengt complexe ritmes die niet eens kunnen, en Al Cisneros is een bassist zonder weerga, onder wiens hoede een optreden van OM geen concert is, maar een spirituele dienst. Het laatste nummer Bihma’s theme omvat een minutenlange, meditatieve basgroove, die uiteindelijk met Lazarus explodeert in een daverende climax. Wat is dit toch een ongelooflijk goede band.

Morgen verder!

Andere recensies:
– Voor De Kettingzaag wil dag 1 nog niet helemaal los komen: http://www.dekettingzaag.nl/lgw-dag-1-de-eerste-schermutselingen/
– Kicking the Habit: http://kickingthehabit.nl/2015-11-20/le-guess-who-de-donderdag-recensie-verslag-the-notwist-faust-ought
– Kindamuzik: http://www.kindamuzik.net/live/le-guess-who/le-guess-who-2015-de-donderdag/26366/
– Donderdagblog van 3voor12: http://3voor12.vpro.nl/nieuws/2015/Le-Guess-Who–2015/Blog-donderdag.html

• Faust
• julia holter
• krautrock
• Leguesswho
• LGW
• LGW15
• Notwist
• OM
• utrecht